احتمالا خودروهایی را در خیابان دیدهاید که در یکی از چرخهای آنها، تایری کوچک و باریک نصب شده است و معمولا با رنگ نارنجی یا زرد رینگ بهوضوح از سایر چرخها (که عمدتاً دارای رینگهای آلومینیومی هستند) متمایز میشود. در این خودروها تایر زاپاس حذف شده است و سازندگان بهجای تایر زاپاس، این تایر موقت را در خودرو قرار میدهند.
این تایر همانگونه که از نامش پیدا است نمیتواند برای مدت طولانی استفاده شود و تنها به این منظور استفاده میشود که خودرو را به پنچرگیری برساند تا تایر اصلی خودرو ترمیم و بار دیگر بر روی خودرو نصب شود. این تایر ساختار توپر و محکمی دارد. با این تایر نمیتوان با سرعت بالا حرکت کرد و محدودیت سرعت آنها بر روی رینگ درج شده است.
عدم وجود تایر زاپاس در خودروها دلایل مختلفی دارد. تعویض تایرهایی که رینگ اسپرت دارند به دلیل وزن بالا دشوار است در صورتی که تایرهای زاپاس وزن بسیار پایینی دارند و به همین دلیل تعویضشان آسانتر است ضمن آنکه فضای کمتری در صندوق عقب خودرو اشغال میکنند. از طرف دیگر قیمت رینگ و تایر اصلی برای سازنده خودرو با این روش حذف میشود و از این نظر نیز مقرون به صرفه است. در مقابل در این خودروها اگر تایر اصلی بهطور کامل تخریب شود بهگونهای که قابل تعمیر نباشد، مالک ناچار است به دنبال مغازهای برای خرید تایر باشد تا بتواند آن را جایگزین تایر موقت کند در صورتی که در سایر خودروها، از تایر زاپاس میتوان در این مواقع استفاده کرد.
مراقبت صحیح از تایرها یکی از مهمترین بخشهای رانندگی ایمن است، با این حال گاهی ممکن است تایر خودرو صاف شود و در این گونه مواقع باید بدانید که چطور آن را با یک لاستیک زاپاس عوض کنید. همچنین در نظر داشته باشید که در بررسی و چکاپ دورهای خودرو هم تایرها را بررسی کنید. در این نوشته ۹ واقعیت درباره لاستیکهای زاپاس را میگوییم که احتمالاً تا به حال نمیدانستید:
۱- تفاوت مسافت مناسب برای رانندگی با لاستیک زاپاس و معمولی
مردم بر اساس تصور غلطی که در جامعه رواج یافته فکر میکنند که با لاستیک زاپاس هم میتوان به همان اندازه لاستیک معمولی (با ایمنی کامل) رانندگی کرد. در حالی که این لاستیکها تنها برای حدود ۸۰ کیلومتر طراحی شدهاند.
۲- لاستیکهای زاپاس برای استفاده موقت مناسب هستند
همانطور که گفتیم، لاستیکهای زاپاس تنها برای ۸۰ کیلومتر رانندگی باید استفاده شوند. این در حالی است که بسیاری از مردم فکر میکنند لاستیک زاپاس میتواند جایگزینی برای لاستیک معمولی باشد و قادرند از آن در مسافتهای طولانی استفاده کنند؛ در صورتی که بعد از تعویض لاستیک صاف یا پنچر شده با لاستیک زاپاس باید در اولین فرصت به آپاراتی مراجعه و لاستیک جدید تهیه نموده و آن را جایگزین کرد.
۳- تفاوت سرعت رانندگی با لاستیک زاپاس و لاستیک خودرو
بر خلاف تصور رایج، سرعت رانندگی با لاستیک خودرو زاپاس مقداری کمتر از سرعت رانندگی با لاستیک معمولی است، در حقیقت بهتر است سرعت رانندگی با لاستیک زاپاس از ۸۰ کیلومتر در ساعت بیشتر نشود.
۴- تفاوت وزن لاستیک زاپاس متراکم و لاستیک زاپاس معمولی
یک تایر زاپاس معمولی (لاستیکی با اندازه کامل) اندازهای مشابه لاستیک خودرو (لاستیکهای دائمی) دارد، با این وجود حتی اگر بتواند در مسافتهای طولانی دوام بیاورد هم نباید به عنوان یک جایگزین دائمی در نظر گرفته شود. بیشتر کارخانههای خودرو سازی از لاستیک فشرده به عنوان زاپاسی برای لاستیک خودرو استفاده میکنند، چرا که این لاستیکها سبکتر از انواع معمولی هستند، حجم کمتری دارند و در صندوق عقب خودرو فضای کمتری را اشغال میکنند.
۵- فشار هوای لاستیک خودرو را قبل از استفاده چک کنید
همیشه و هرجا قبل از اینکه لاستیک صاف یا پنچر شده را با لاستیک زاپاس تعویض کنید، باید میزان فشار هوای آن را بررسی کنید. اگر میزان فشار هوای لاستیک زاپاس نامناسب (کم یا زیاد) باشد خطر تصادف را افزایش داده و میتواند خطرآفرین باشد.
۶- شاید خودروی شما لاستیک زاپاس نداشته باشد!
احتمالاً عجیبترین نکته در میان نکات گفته شده همین مورد است؛ اما واقعیت دارد، بعضی از خودروهای جدید لاستیک زاپاس ندارند! بنابراین همیشه قبل از شروع به رانندگی بررسی کنید که خودرو به لاستیک زاپاس مجهز است یا خیر، اگر نداشت ابتدا یک لاستیک مناسب تهیه کرده و در صندوق عقب بگذارید و سپس شروع به رانندگی کنید.
۷- ممکن است لاستیک خیلی قدیمی باشد
بر اساس تحقیقات و تجربه، استفاده نکردن از لاستیک زاپاس دلیل موجهی برای سلامت لاستیک خودرو نیست، در واقع هر چه لاستیک قدیمی تر باشد احتمال ترک خوردن و ترکیدن بیشتری دارد و عملاً رانندگی با آن ایمن نیست.
۸- ممکن است لاستیک زاپاس ضعیف باشد
بعضی از کارخانههای تولید خودرو، تایر زاپاس را از نوع ضعیف و کم کیفیت انتخاب میکنند. توصیه میشود پیش از استفاده لاستیک زاپاس را از لحاظ کیفیت و قدرت نیز مورد بررسی قرار دهید.
۹- شکایت از تولید کننده لاستیک ضعیف و بی کیفیت
در کشورهای مدرن و پیشرفته اگر لاستیک خودرو (زاپاس) شما ضعیف باشد یا نقصی داشته باشد که منجر به تصادف شود، میتوانید با اثبات اینکه این نقص منجر به رخ دادن تصادف شده است از کارخانه سازنده شکایت کرده و خسارت وارده را دریافت کنید.
دانستن این ۹ نکته پیرامون لاستیک زاپاس میتواند ایمنی شما در هنگام استفاده از لاستیک خودرو را افزایش دهد؛ اما به خاطر داشته باشید حوادث رانندگی مرتبط با لاستیک خودرو تنها بخش کوچکی از حوادث رانندگی را به خود اختصاص میدهند و بیشتر حوادث رانندگی حاصل بی دقتی و خوابآلودگی رانندگان هستند.